O głoskach

Głoski - pojedyncze dźwięki, najmniejsze dźwięki mowy

* samogłoski: a, ą, e, ę, i, o, u, y, ó, 
* spółgłoski: b, c, cz, d, f, g, h, ch, j, k , l, ł, m, n, p, r, s, ś, sz, t, w, z, ź, ż, rz, 

* spółgłoski miękkie - powstają, gdy środkowa część języka zbliża się do podniebienia twardego, miękkość spółgłoski zaznacza się poprzez umieszczenie kreski nad literą lub za pomocą litery i, np: ś (si), ź (zi), dź (dzi),
* spółgłoski twarde, np:  s, z, dz,

* głoski dźwięczne - przy wymawianiu powodują drgania wiązadeł głosowych znajdujących się wewnątrz krtani, są to wszystkie samogłoski: a, ą, e, ę, i, o, u , y oraz spółgłoski: b, d, g, j, l, ł, m, n, r, w, z, ż (rz), ź, dz, dż, dź,
* głoski bezdźwięczne - przy wymawianiu nie powodują drgań wiązadeł głosowych: c, ć, cz, f, h (ch), k, p, s, ś, sz, t, 

* głoski nosowe - przy ich wymawianiu powietrze wydostaje się przez nos: m, n, mi, ń (ni), ą, ę
* głoski ustne - podczas ich wymawiania powietrze wydostaje się ustami: wszystkie pozostałe głoski

Źródło: Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy szóstej szkoły podstawowej Teraz polski! Anna Klimowicz

Skąd się biorą głoski? animacja z portalu Scholaris
Fonetyka

Krzyżówka

Zasady akcentowania

Akcent to silniejszy nacisk na część wyrazu (sylabę). W języku polskim akcent zazwyczaj pada na 2. sylabę od końca.

Warto jednak znać wyjątki

Na 3. sylabę od końca akcentujemy:

- wszystkie os. i 3os., l. mn., trybu przypuszczającego,
- 1. i 2.os., l. mn., czasu przeszłego,

- wyrazy zapożyczone zakończone na -yka, -ika,
- liczebniki mające w nazwie cząstkę kroć,

- liczebniki 400, 700 - 900,
- wyraz Rzeczpospolita.

Na 4. sylabę od końca akcentujemy:

- 1. i 2. os. lmn., trybu przypuszczającego.

                                                                   

Zasady podziału wyrazów przy przenoszeniu

1.Nie dzielimy wyrazów jednosylabowych, np.: wrzask.

2.Nie dzielimy dwuznaków dz, dż, dż, cz, sz, ch, rz, np.: paczka.

3.Rozdziela się dwie sąsiadujące ze sobą jednakowe spółgłoski, np.: wanna.

4.Oddzielamy przedrostek od pozostałej części wyrazu, np.: wysłać.

5.Wyrazy złożone dzielimy w miejscu złożenia, np.: dwugłos.

Upodobnienia fonetyczne

 

1. Głoski dźwięczne w sąsiedztwie głosek bezdźwięcznych zazwyczaj tracą swoją dźwięczność.

2. Głoski bezdźwięczne w sąsiedztwie głosek dźwięcznych mogą stać się dźwięczne.

3. Spółgłoska dźwięczna znajdujące się na końcu wyrazu podczas wymawiania traci swoją dźwięczność.

4. Jeżeli podczas wymawiania wyrazu opuszczamy jedną z głosek, jest to uproszczenie wymowy.